Fakt zameldowania lub braku zameldowania w danym lokalu często jest przeceniany przez obywateli. O tym, że nie ma związku pomiędzy meldunkiem a prawem do lokalu, przypomniał w niedawnym orzeczeniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Sąd ten wyjaśnił, że: o tym, czy dana osoba ma prawo przebywać w danym lokalu nie decyduje sam fakt zameldowania w tym lokalu, ale posiadanie odrębnego prawa do lokalu. Zameldowanie i wymeldowanie nie ma żadnego wpływu na istnienie lub brak istnienia prawa do lokalu. Kwestia ta jest niekiedy przedmiotem nieporozumień, warto zatem bliżej się jej przyjrzeć.
Sprawa dotyczyła wymeldowania E.P. z miejsca pobytu stałego z lokalu mieszkalnego. Prezydent Miasta wymeldował E.P, ponieważ uznał, że opuściła ona miejsce stałego pobytu w rozumieniu art. 35 ustawy o ewidencji ludności. Po wniesieniu odwołania przez E.P., Wojewoda utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. Wskazał, że ustalono, iż przedmiotowy lokal w wyniku egzekucji komorniczej został opróżniony z osób i rzeczy oraz pozostawał w dyspozycji właścicielki – B.P., a E.P. w nim nie zamieszkiwała. E.P. decyzję Wojewody zaskarżyła do WSA w Krakowie, który jednak skargę tę oddalił.
Sąd uznał, że obie decyzje były prawidłowe i nie naruszały prawa. Opisując instytucję meldunku, wskazał, że wymeldowanie z miejsca stałego pobytu, tak samo jak i zameldowanie w miejscu stałego pobytu, ma charakter wyłącznie ewidencyjny i rejestrowy i nie powoduje uzyskania przez osobę zameldowaną prawa do lokalu mieszkalnego. To właśnie na skutek posiadania prawa do lokalu (np. prawa własności, najmu, użyczenia, itp.) dana osoba może być zameldowana w tym lokalu, o ile oczywiście w nim przebywa z zamiarem stałego pobytu. Trafnie Sąd podkreślił, że sam fakt zameldowania nie stanowi żadnego tytułu prawnego do korzystania z lokalu.
Praktyka pokazuje, że często osoby wymeldowane uważają, iż na skutek decyzji wymeldowującej tracą uprawnienia do korzystania z lokalu. Trzeba przypomnieć, że decyzja o wymeldowaniu jest skutkiem opuszczenia lokalu i w żaden sposób nie wpływa na prawa danej osoby do tego lokalu. Jeśli posiada ona jakieś prawa, to nie zostanie ich – wskutek tego rodzaju decyzji – pozbawiona.
Sąd co prawda zauważył trudną sytuację mieszkaniową E.P., jednak w uzasadnieniu stwierdził, że: w sprawie dotyczącej wymeldowania nie można załatwiać ani spraw własnościowych, ani też ustalać np. tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego. Istotą postępowania w sprawie wymeldowania jest bowiem rozstrzygnięcie, czy dana osoba przebywa w lokalu, w którym jest zameldowana, czy też nie.
Warto na koniec przypomnieć, że meldunek jest instytucją bardzo często krytykowaną. Przez ostatnie lata trwały prace nad zniesieniem obowiązku meldunkowego. Ustalono już nawet, że nastąpi to z dniem 1 stycznia 2018 r. Sytuacja jednak się zmieniła i przepisy, której jeszcze nawet nie zdążyły wejść w życie, zostały zmienione. Najnowsza wersja nowelizacji ustawy o ewidencji ludności przewiduje utrzymanie obowiązku meldunkowego.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 26 września 2017 r., III SA/Kr 799/17
Krzysztof Janowski
radca prawny