Jednym z istotnych elementów wnętrza domu jest łączący estetykę palącego się drewna z walorami grzewczymi kominek.
Izolacja termiczna przede wszystkim
O kominku warto pomyśleć już na etapie projektowania domu. Dla poprawnego funkcjonowania systemu grzewczego niezbędne jest m.in. wykonanie dobrej izolacji budynku (zwłaszcza stropów), właściwa lokalizacja kominka w mieszkaniu, prawidłowy dobór parametrów i rodzaju komina czy zadbanie o właściwy kanał dymowy w kominie. Należy mieć świadomość, że ewentualna zmiana położenia kominka wiąże się z przeniesieniem komina.
Kominek może stanowić prawdziwą ozdobę salonu lub pokoju dziennego. W nowocześnie zaaranżowanych wnętrzach stanowi on część przemyślanej kompozycji, idealnie zgrywając się z ogólnym wystrojem. Obecnie tradycyjne otwarte palenisko należy do rzadkości. Współczesny kominek kojarzy się raczej z migoczącymi za oszklonym ekranem płomieniami. Paleniska mogą mieć rozmaite rozmiary i kształty. Ciekawym rozwiązaniem może być podnoszona szyba, za którą znajduje się wkład. Typowy kominek – zabudowany, z wkładem grzewczym – składa się z: podestu, wkładu kominkowego, szczeliny powietrznej, okapu i elementu odprowadzania spalin. Zaleca się, aby podłoga pod i przed kominkiem była niepalna. Dlatego najlepiej ułożyć w tym miejscu terakotę, gres, granit albo marmur. Sam kominek – z racji dużej wagi – jest zbudowany z elementów ceramicznych albo płyt krzemianowo-wapniowych. Ważne jest, by ze względów bezpieczeństwa oraz dla komfortu użytkowania okap kominka był izolowany termicznie (przy pomocy specjalnych wysokotemperaturowych mat i płyt izolacyjnych). Każdy kominek powinien posiadać osobny przewód kominowy. Wymiary i proporcje komina muszą być dopasowane do wielkości paleniska we wkładzie kominkowym. Jako że żywy ogień jest zawsze zagrożeniem dla budynku, kominek otwarty wymaga dużej ostrożności. Bezpieczniejsze są kominki zamknięte. Poza tym pozostaje w nich zdecydowanie mniej popiołu niż w otwartych. Bardzo wygodnym rozwiązaniem jest umiejscowienie pod paleniskiem popielnika, który można wysunąć i opróżnić. W przypadku braku popielnika popiół usuwa się dopiero po wygaszeniu paleniska.
Więcej niż dekoracja
Kominek to nie tylko urządzenie tworzące niepowtarzalny klimat i nadające pomieszczeniu określony styl. Służy ono także do ogrzewania powietrza i wody. W Polsce najpopularniejsze są kominki z wkładami grzewczymi. Dzięki odpowiedniej budowie instalacji grzewczej możliwe jest ogrzewanie kominkiem wielu pomieszczeń w całym domu. Funkcje grzewcze pełnią m.in. kominki wyposażone w tzw. system DGP (dystrybucji gorącego powietrza). Palący się w palenisku kominka ogień rozgrzewa wkład kominkowy, od którego grzeje się powietrze. Dostaje się ono w okolice kominka kanałem nawiewnym, a także przez szczelinę między wkładem kominkowym a obudową oraz przez kratki w okapie kominka. Powietrze jest również ogrzewane od rury spalinowej odprowadzającej produkty spalania drewna do komina i transportowane za pomocą systemu nawiewu DGP do różnych pomieszczeń w budynku.Jeśli kominek nie posiada systemu DGP, ale jest wyposażony we wkład lub kasetę kominkową, również będzie pełnił funkcje grzewcze, z tym, że będą one ograniczone do ogrzewania pomieszczenia, w którym się znajduje.
Ciekawym rozwiązaniem – służącym tym razem do podgrzewania wody, a nie powietrza – są kominki z płaszczem wodnym. Tego rodzaju urządzenia mogą stanowić uzupełniające źródło ciepła dla funkcjonującej w domu instalacji z gazowym lub olejowym źródłem ciepła. Wkłady kominkowe z płaszczem wodnym działają jak piec, podgrzewając wodę, która jest następnie rozprowadzana w tradycyjnej instalacji centralnego ogrzewania. Przygotowują też wodę użytkową. W układzie do przygotowywania ciepłej wody konieczne jest zabezpieczenie zbiornika przed nadmiernym wzrostem temperatury i ciśnienia. Coraz częściej kominki z płaszczem wodnym łączy się w jednej instalacji z kolektorami słonecznymi. Dzięki wykorzystaniu energii słonecznej eksploatacja instalacji grzewczej jest jeszcze tańsza.
Kominki z wkładami grzewczymi instaluje się nie tylko w domach jednorodzinnych czy letniskowych. Coraz częściej można je spotkać także w budynkach wielorodzinnych, zarówno nowo wybudowanych, jak i starszych. Okazuje się, że mieszkanie w bloku nie jest przeszkodą do zainstalowania kominka. Otóż niektórzy producenci mają w swojej ofercie kominki elektryczne z migającymi płomieniami czy grzałkami elektrycznymi. Jeżeli w pomieszczeniu jest za mało miejsca na kominek z wkładem, można zamontować tam wolnostojący piec kominkowy, zwany potocznie kozą. Wprawdzie nie daje ona tyle ciepła co kominek z wkładem, ale pozwala cieszyć się mieszkańcom widokiem żywego ognia. Kozy mają różne kolory oraz kształty – i co istotne – mogą być traktowane jako mebel. Koszt zainstalowania wolnostojącego pieca kominkowego jest mniejszy niż tradycyjnego kominka, gdyż koza nie wymaga żadnej dodatkowej obudowy.
Dlaczego warto
Na korzyść kominków przemawiają względy ekonomiczne – przy wysokich cenach energii elektrycznej i gazu wkłady kominkowe mogą być alternatywnym źródłem ekologicznego i odnawialnego ciepła.Niskie koszty ogrzewania kominkowego wynikają z tego, że paliwem może być względnie tanie drewno, brykiety lub węgiel brunatny. Zdaniem producentów wkładów kominkowych, najlepiej używać do opalania w kominku grubego, suchego, twardego drewna liściastego, którego wilgotność nie przekracza 20 proc. Warto dodać, że chociaż drewno iglaste jest bardziej kaloryczne od liściastego, to jednak nie zaleca się jego stosowania, ponieważ zawiera więcej żywicy, w wyniku czego w kominie osadza się większa ilość substancji, które powodują zmniejszanie się jego przekroju.
Jednorazowy wsad drewna zazwyczaj wystarcza nawet na kilkanaście godzin palenia. W przypadku kominków opalanych drewnem konieczne jest regularne uzupełnianie paliwa. W przeciwnym razie prawdopodobne jest uszkodzenie instalacji (np. w miesiącach zimowych, w wyniku jej zamarznięcia). Wkład kominkowy powinien być systematycznie czyszczony.Niekwestionowaną zaletą kominków z wkładem lub kasetą jest możliwość dokładnej regulacji ognia oraz możliwość ogrzewania jednego lub kilku pomieszczeń. Dobrym rozwiązaniem zapobiegającym zaburzeniom działania instalacji może być połączenie wkładów kominkowych z innym źródłem ciepła, np. kotłem elektrycznym, gazowym lub olejowym. Aby móc w pełni rozkoszować się blaskiem palącego się w komiku ognia, wsłuchiwać się w trzask palącego się drewna i wdychać jego niepowtarzalny zapach, muszą zostać spełnione takie warunki, jak: poprawnie wykonana instalacja, prawidłowa obsługa i okresowa konserwacja.
Marta Stasińska
www.kreodom.pl